CÁNH THƯ GỞI NGƯỜI BẠN PHƯƠNG XA

CÁNH THƯ GỞI NGƯỜI BẠN PHƯƠNG XA

Bạn thân mến, qua lời còm của bạn trong bài viết “Tản mạn Sài Gòn tháng tư”, Mạnh muốn trao đổi lại vài điều, nhưng không muốn trao đổi lại chỉ bằng một lời còm khác, vì sự “chật chội” mà FB đã mặc định cho nó như thế và vì sự tôn trọng rất mực của Mạnh đối với bạn, đó là lý do bạn đọc những lời trao đổi này như một bức thư được lập ghi trong phần Notes :

Tựu trung chỉ trong vài ý, hy vọng vì tình thâm mà bạn đủ kiên nhẫn để đọc cho hết tâm ý của Mạnh …

Nguồn cơ sở để hiểu một sự việc :

Không dưới một lần, Mạnh đã từng thấy bạn thể hiện sự đánh giá rất cao sự hiểu biết của người Việt sống ở hải ngoại về những vấn đề quốc nội, là những vấn đề mà có lẽ cả hai chúng ta có cùng chung mối quan tâm sâu sắc ! Điều đó đã từng hữu lý với câu ngạn ngữ “đi một ngày đàng , học một sàng khôn”, về phần mình, Mạnh cũng không muốn đóng vai “con ếch ngồi đáy giếng” …  

Nhưng nếu sự hiểu biết chỉ đạt được thông qua các tài liệu có thể tham khảo được, thì câu ngạn ngữ vừa nêu đã không còn đúng nữa, bởi lẽ, với thời đại mà chúng ta đang cùng chung sống, thời đại thông tin bùng nổ qua iternet, thời đại mà mỗi người đều có thể là một học giả, ký giả, sử gia, chính trị gia, thậm chí là anh hùng … chỉ với những ngón tay lướt trên bàn phím ! Thì điều kiện nghiên cứu các tài liệu về cuộc chiến tranh Việt Nam trước năm 1975 ở cả nhiều phía (chứ không chỉ hai phía) đã không còn có sự cách biệt gì giữa hải ngoại và trong nước nữa, thậm chí, chắc nhiều người ở hải ngoại không ngờ có người ở trong nước đã từng xem tác phẩm mà bạn đã nhắc đến : “Tại sao chúng ta thua” tác giả Trần Văn Kha bằng nguyên bản in từ hải ngoại (không phải bản photocopy) từ ngay trong năm 2010, năm cuốn sách được xuất bản, và bạn hãy chúc mừng cho Mạnh, người bạn của bạn là một trong những người có sự may mắn đó  !

Nếu còn sự khác biệt, thì chỉ ở cách thức ta tham khảo các tài liệu ấy một cách công khai như bạn hay kín đáo như Mạnh mà thôi ! Khác biệt đó rõ ràng không phải là vấn đề !

Dù Mạnh không tán thành kết luận của tác giả Trần Văn Kha trong cuốn sách “Tại sao chúng ta thua”, nhưng đó đã là cuốn sách có nội dung viết về cuộc chiến Việt Nam mà Mạnh đã rất thích thú và quý trọng cho đến nay. Mạnh thích thú vì phương pháp mà tác giả đã áp dụng để hình thành nên kết luận của mình, và Mạnh quý trọng vì sự dày công của tác giả dành cho cuốn sách, nhưng trên tất cả là thái độ khách quan, điều mà chúng ta thường yêu cầu đối với người khác, trừ chính chúng ta …

Nhưng dù sao đi nữa, cuốn sách vẫn chỉ thể hiện quan điểm riêng tư của cá nhân tác giả, Mạnh hết sức tôn trọng như ứng xử cần thiết nó phải thế. Nhưng dùng quan điểm riêng tư của một cá nhân để chứng minh nguyên ủy (từ của bạn) của cả một cuộc chiến lớn, kéo dài cả hai thập kỷ, thiệt hại sinh mạng cả hàng triệu đồng bào, đất nước điêu linh cho đến tận ngày hôm nay … thì Mạnh e rằng đó là phương pháp khó có sức thuyết phục …

Thật vậy, cuộc chiến đó không đến từ những cá nhân, nên mọi sự nổ lực giải thích từ cá nhân đều chỉ là công trình phỏng đoán ! Cuộc chiến đến từ những mưu toan của khá nhiều chính quyền các quốc gia có liên quan như Liên Xô cũ, Trung Quốc cùng các thành viên khối Vacsava, Hoa Kỳ, Pháp quốc, Úc Đại Lợi, Thái Lan, Hàn Quốc, Cam Bot … trong đó, có các chính quyền tại Việt Nam như chính quyền Cộng sản của ông Hồ Chí Minh ở miền Bắc, chính quyền Quốc gia của ông Ngô Đình Diệm và sau cùng là các ông Nguyễn Văn Thiệu, Trần Văn Hương, Dương Văn Minh ở miền Nam … Theo đó, một khi nguồn tài liệu chính thống của chính quyền các quốc gia có liên quan được bạch hóa một cách đầy đủ, thì chúng ta mới có đủ cơ sở để giải thích nguyên ủy của cuộc chiến Việt Nam một cách chính thức.  

Tuy thế, trong khi chờ đợi sự bạch hóa đầy đủ nguồn tài liệu từ các chính quyền có liên quan, không chút ngại ngùng, với sự hiểu biết “hạn chế” của người đang sống trong nước, Mạnh vẫn có thể tự tin chỉ ra ngay cho bạn nguyên ủy của cuộc chiến Việt Nam, ĐÓ LÀ VẤN ĐỀ CỦA CÁC QUỐC GIA NHƯỢC TIỂU, ĐÃ TỪNG VÀ TIẾP TỤC SẼ LÀ NƠI ĐỂ CÁC CƯỜNG QUỐC GIẢI QUYẾT PHÂN CHIA CÁC QUYỀN LỢI CHÍNH TRỊ CỦA HỌ … thật ra thì về điều đó, đối với những ai cảm thấy hữu trách trước vận mệnh quốc gia thì đều hiểu, đều biết ! Và càng không phải ra hải ngoại mới có khả năng, điều kiện để hiểu điều đó !  

Lăng kính màu hồng : 

Không rõ bạn có cho rằng Mạnh đang nhìn sự việc bằng “lăng kính màu hồng” giống như bạn đã như thế từ 20 năm về trước không ? Dù không, thì xem như là dịp để Mạnh trao đổi thêm với bạn về quan điểm của Mạnh đối với chính quyền Sài Gòn cũ.

Mạnh chưa từng bao giờ thần tượng chính quyền Sài Gòn cũ, nơi mà bố mẹ Mạnh đều là công chức, cùng từng phụng sự hết sức mẫn cán cho đến những giờ phút cuối cùng khi chính quyền ấy cáo chung vai trò lịch sử của mình dưới họng súng xe tăng đang nghiến xích sắt trên thảm cỏ Phủ đầu rồng … Mạnh nhớ những câu chuyện của bố mẹ thường hay kể về những tệ nạn phát sinh trong lòng chính quyền ấy, theo nhãn quan của ông bà, đó là các nguyên nhân khiến chính quyền mà ông bà đã hết lòng phụng sự đã sụp đổ … Nhưng với Mạnh, xét trong từng lĩnh vực chuyên biệt do chính quyền cũ tổ chức quản lý mà Mạnh biết, thì đã có những chính sách ưu việt nhất định mà chính quyền sau đó đã không kế thừa ! Mà cho đến nay, sau gần 40 năm đổi ngôi, sau gần hai thế hệ trưởng thành dưới chế độ mới, thời gian đã quá đủ lâu cho riêng Mạnh một sự kết luận về đúng hay sai, về nên hoặc không, về tốt hay xấu, về thiếu hoặc thừa …

Khi nêu một điều bất ưng trong chính sách quản lý của chính quyền sau năm 1975 như trong lĩnh vực giáo dục qua bài “Cái bao cao su trong Đạo Thầy Trò” chẳng hạn, Mạnh có nêu so sánh với chính sách quản lý vấn đề đó của một cơ sở giáo dục dưới chính quyền Sài Gòn cũ, bởi lẽ, thật sự đối với vấn đề đó thì chính sách quản lý của chính quyền sài Gòn cũ đã làm tốt hơn …

Nhưng đừng ai vội vàng tổng hợp những cách so sánh như thế mà chụp cho Mạnh “cái mũ” khẳng định quan điểm rằng chính quyền sài Gòn cũ là ưu việt, là lý tưởng, là cần phục hồi và đó chính là “lăng kính màu hồng” của Mạnh thì thật là hàm hồ … Chưa bao giờ và sẽ không bao giờ Mạnh mong mỏi cái chính quyền Sài Gòn cũ đó tái sinh với đầy đủ các khuyết tật mà bố mẹ Mạnh đã biết, đã chỉ ra ! Nhưng Mạnh mong mỏi các chính sách đã chứng tỏ sự ưu việt của họ được tái sinh …

Không nên nhìn nhận những chính sách ưu việt ấy như là sản phẩm của “ngụy” hoặc của “phản động” vì kỳ thật, đó chỉ là những sản phẩm chung của nhân loại về khoa học tổ chức quản lý quốc gia từ bao đời đúc kết nên mà thôi !

“Lăng kính màu hồng” của Mạnh chính là như thế ! Với phạm vi “màu hồng” cũng chỉ như thế ! Nhiều năm trước cho đến cách nay hai mươi năm … và hiện nay Mạnh vẫn giữ gìn như thế, hàng ngày Mạnh vẫn tự tay xây đắp điều ấy như là ước mơ cho tương lai. Mạnh tự tôn, tự hào về điều bất biến đó !

Khi ta có tuổi :

Khi Mạnh đọc lời còm của bạn “Bây giờ, khi tuổi đã không còn trẻ, tóc đã bạc đi nhiều, nhìn cuộc đời không còn qua những lăng kính màu hồng lý tưởng …” thì Mạnh thấy thật sự e ngại, ý là e ngại cho bạn !

E ngại vì nhiều lẽ, vì lẽ lăng kính màu hồng mà bạn đã mang theo trong tâm hồn từ khi tóc còn xanh của 20 năm trước, nay đã vỡ vụn mất ! Bạn có quá thất vọng vì điều đó chăng ? Vì lẽ sự thoái chí mà Mạnh nghi ngờ đang ngự trị trong bạn vì lý do tuổi tác !

Quả là chúng ta cùng một thế hệ, chúng ta cùng trải qua tuổi trung niên, tóc chúng ta cùng điểm bạc, chúng ta đều không còn sức “bẻ gãy sừng trâu” như tuổi 17 nữa … nhưng ngẫm lại xem, chẳng phải tuổi tác đã mang đến cho ta những món quà vô giá đấy ư ? Sự chững chạc, chín chắn, kiên định, hiệu quả … và nhất là kinh nghiệm sống mà khi ở tuổi 17 chúng ta có sở hữu được chúng đâu ?

Những tưởng những món quà vô giá ấy sẽ giúp chúng ta đến gần với lăng kính màu hồng hơn ? Nhưng với bạn, đau đớn quá khi nó mang đến sự thoái chí mà Mạnh chưa từng nghĩ sẽ có ở bạn !?

“Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách”, đến kẻ thất phu còn thế ! Thì chúng ta, người có chút ít học vấn định bàng quang thế sự bằng tuổi tác của mình ư ? Nghĩ xem, sự ô nhục vì vong quốc nếu có, nó đâu có chừa mái đầu điểm bạc của chúng ta chăng ?

Viết gởi cho bạn vài ý, tưởng sẽ ngắn mà hóa ra lại dài, Mạnh chỉ mong là hiểu lầm bạn để tự thưởng cho mình vài cái tát tai thật đau, vì nếu không, mình sẽ thấy đau hơn nếu mình hiểu đúng bạn …

Thư bất tận ngôn, chúc bạn và hiền nội luôn luôn vui mạnh …

Thân kính

Manh Dang

* Có thể bạn muốn tham khảo các bài viết khác tại đây :  Mục lục Blog Manh Dang